Podstawy i zasady

Ogólne podstawy i zasady proceduralne Europejskiego Ośrodka Studiów Penologicznych uzgodnione na spotkaniu konsultantów w Pałacu Kazimierzowskim na Uniwersytecie Warszawskim w dniu 13 stycznia 2008 roku.

Procedura powoływania Europejskiego Ośrodka Studiów Penologicznych rozpoczęła się na posiedzeniu Rady Naukowej Instytutu Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji w dniu 21 listopada 2007 roku i została pomyślnie zakończona przegłosowaniem powołania Ośrodka przez Radę Wydziału Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji w dniu 23 kwietnia 2008 roku.

1

Przyjęte reguły służą jako wskazówka dla dalszego rozwoju tej akademickiej inicjatywy zarówno jeśli chodzi o jej treści merytoryczne jak i w zakresie jej organizacji.

2

Ośrodek organizuje spotkania ekspertów różnych narodowości i dlatego główne dokumenty Ośrodka są przygotowane w języku angielskim. Jednakże robocze opracowania ze spotkań czy publikacje mogą być przygotowane w różnych językach ( na przykład po polsku, niemiecku czy francusku) jedynie z konieczną podstawową informacją po angielsku na temat ich zawartości. Posługiwanie się angielskim lub innymi językami w czasie spotkań jest uzależnione od użyteczności, od warunkowanego potrzebami wyboru uczestników spotkania.

3

Ośrodek ma charakter europejski w trzech znaczeniach tego wyrażenia. Po pierwsze, Ośrodek ma charakter europejski, bo jego członkowie uznają pewne wspólne wartości, które mogą mieć wpływ na ich zbliżony stosunek do kary, w duchu jaki dominuje w kulturze, ale także w oficjalnych dokumentach akceptowanych przez wszystkie, czy prawie wszystkie kraje europejskie. Jest to związane z tworzeniem się w Europie wspólnej przestrzeni prawnej i kulturowej, przede wszystkim w ramach Unii Europejskiej. Po drugie, Ośrodek chciałby stworzyć ludziom nauki z całej Europy możliwości spotkań i dyskusji na tematy penologiczne. Po trzecie, charakter europejski ośrodka oznacza, że jest on otwarty na innych ludzi zainteresowanych studiami na temat kary i akceptującymi podstawowe europejskie standardy aksjologiczne w tym zakresie. Ośrodek jest z tego względu zainteresowany współpracą z ludźmi nauki, którzy mogą przyczynić się do rozwoju badań na tematy ważne dla studiów penologicznych niezależnie od ich narodowości czy kontynentu, na którym żyją.

4

Ośrodek ma charakter interdyscyplinarny. To znaczy, że ośrodek zamierza promować w dłuższej perspektywie wypracowanie podejścia do kwestii penologicznych , które mogłoby, przynajmniej do pewnego stopnia, umożliwić przekraczanie granic wynikających z podziału kompetencji między różnymi dyscyplinami reprezentowanymi w Ośrodku. Jedną z dróg do osiągnięcia tego celu jest promocja integralnokulturowych badań kwestii penologicznych. W bieżącej pracy dla sukcesu naszej inicjatywy niezbędny jest wzajemny szacunek, współistnienie i współpraca różnych podejść badawczych i dyscyplin naukowych. Ważna jest jednakże uwaga, że potencjalnie społeczne skutki pracy Ośrodka najszybciej mogą stać się istotne w odniesieniu do zagadnień prawa karnego. Dlatego należy podkreślić, że mówienie o specjalnych i wyjątkowych związkach studiów penologicznych z doktryną prawa karnego nie jest skutkiem uznania wyższości nauki prawa karnego nad innymi dyscyplinami naukowymi, ale raczej jest to stwierdzenie obiektywnego stanu rzeczy.

5

Ośrodek może dostarczać ekspertyz z zakresu wielu zagadnień, których analiza na użytek prawa karnego wymaga badań w ramach różnych dyscyplin, na przykład takich kwestii jak definicja śmierci czy ekologia. Takie ekspertyzy mogłyby mieć realny wpływ na ustawodawstwo. Ośrodek może formułować nowe pytania ważne dla życia społecznego i prawa karnego. Może podejmować się opracowania pogłębionych interdyscyplinarnych raportów na kluczowe tematy i w ten sposób mieć wpływ na przyjmowane standardy europejskiej polityki kryminalnej.

6

Możliwe przyszłe tematy badań Europejskiego Ośrodka Studiów Penologicznych.

Sugeruje się, żeby następny temat seminarium i badań prowadzonych w ośrodku został sformułowany wokół interdyscyplinarnych zagadnień między kulturowych problemów karania i punitywności i w znaczący sposób wiązał się też z kwestiami wychowania młodego pokolenia.

Inne tematy uznane za warte podjęcia na seminariach naszego Ośrodka w bliskiej przyszłości:

problem kary z perspektywy filozoficznej. Seminarium i debata na ten temat może mieć duże znaczenie dla doktryny prawa karnego i może przyczyniać się znacząco do rozwoju europejskiej i krajowej dyskusji o zasadach wymiaru kary.
zagadnienie współzależności kary, wychowania i systemu szkolnego. Kwestie te dotyczą nie tylko problemu kary kryminalnej i polityki kryminalnej, ale także zagadnienia posługiwania się w procesie wychowania różnymi rodzajami kar wychowawczych.
zagadnienie relacji między karą kryminalną a terroryzmem. Jest to kwestia niezwykle istotna dla współczesnej Europy i powinna być rozpatrywana w całej swojej złożoności, uwzględniającej aspekty prawne, polityczne, ideologiczne, ale również kulturowe i religijne.
zagadnienie rozumienia instytucji kary w różnych kulturach. Pojawiają się w tych badaniach kwestie prawne związane z maksymą „ignorantia iuris nocet” w tym dogmatyczne i praktyczne problemy określania zasad wymiaru i wykonania kary. Badania mogą dotyczyć Muzułmanów w Europie, ale również innych mniejszości etnicznych i wyznaniowych, na przykład Romów. Jest ono związane ze współwystępowaniem w relacjach międzykulturowych różnych tradycji prawnych i odmiennych zespołów systemów normatywnych, które wpływają na funkcjonowanie publicznych instytucji i kształt faktycznie realizowanej polityki kryminalnej, włączając w to także kwestię wykonania kar. W badaniach na ten temat może być także poruszane wiele kwestii związanych z punitywnością systemu karnego i reakcji społecznych, a także mogą pojawiać się wątki związane z wychowaniem i problemami młodzieży, wspomnianymi już w punkcie b.
Problemy prawne związane z prawno karną ochroną środowiska naturalnego. Jest to zagadnienie kompleksowe, który wymaga podejścia interdyscyplinarnego, włączającego analizy kultury, organizacji życia społecznego i tradycji prawnych społeczeństw.

•
problem kary z perspektywy filozoficznej. Seminarium i debata na ten temat może mieć duże znaczenie dla doktryny prawa karnego i może przyczyniać się znacząco do rozwoju europejskiej i krajowej dyskusji o zasadach wymiaru kary.
•
zagadnienie współzależności kary, wychowania i systemu szkolnego. Kwestie te dotyczą nie tylko problemu kary kryminalnej i polityki kryminalnej, ale także zagadnienia posługiwania się w procesie wychowania różnymi rodzajami kar wychowawczych.
•
zagadnienie relacji między karą kryminalną a terroryzmem. Jest to kwestia niezwykle istotna dla współczesnej Europy i powinna być rozpatrywana w całej swojej złożoności, uwzględniającej aspekty prawne, polityczne, ideologiczne, ale również kulturowe i religijne.
•
zagadnienie rozumienia instytucji kary w różnych kulturach. Pojawiają się w tych badaniach kwestie prawne związane z maksymą „ignorantia iuris nocet” w tym dogmatyczne i praktyczne problemy określania zasad wymiaru i wykonania kary. Badania mogą dotyczyć Muzułmanów w Europie, ale również innych mniejszości etnicznych i wyznaniowych, na przykład Romów. Jest ono związane ze współwystępowaniem w relacjach międzykulturowych różnych tradycji prawnych i odmiennych zespołów systemów normatywnych, które wpływają na funkcjonowanie publicznych instytucji i kształt faktycznie realizowanej polityki kryminalnej, włączając w to także kwestię wykonania kar. W badaniach na ten temat może być także poruszane wiele kwestii związanych z punitywnością systemu karnego i reakcji społecznych, a także mogą pojawiać się wątki związane z wychowaniem i problemami młodzieży, wspomnianymi już w punkcie b.
•
Problemy prawne związane z prawno karną ochroną środowiska naturalnego. Jest to zagadnienie kompleksowe, który wymaga podejścia interdyscyplinarnego, włączającego analizy kultury, organizacji życia społecznego i tradycji prawnych społeczeństw.

7

Kwestie rozwoju współpracy badawczej.

Ośrodek ma zbierać materiały, dokumenty, informacje związane ze studiami penologicznymi, włączając źródła informacji z różnych dyscyplin reprezentowanych przez ekspertów pracujących na rzecz Ośrodka. Konsultanci są zachęcani do uwzględniania w prowadzonych pracach dyplomowych z różnych dyscyplin naukowych zagadnień związanych z obszarem zainteresowań Ośrodka. Niektóre z prac inspirowanych przez konsultantów mogłyby prowadzić do kolejnych stopni naukowych, doktora i doktora habilitowanego. Ośrodek chce inspirować młodych pracowników nauki z różnych dyscyplin do badania zagadnień związanych z karą, może to być niezwykle istotne dla dalszego rozwoju interdyscyplinarnych studiów penologicznych.

8

Kwestie związane z zasadami funkcjonowania Ośrodka.

Ośrodek jest demokratycznym forum dyskusji przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych, którzy świadomie zgodzili się współpracować, aby dyskutować na tematy penologiczne i uwzględniać te kwestie odpowiednio w obszarze swoich zainteresowań badawczych , a także wymieniać poglądy i wiedzę ważną dla studiów penologicznych biorąc za podstawę zasadę wolności badań naukowych, wolności myśli i akceptację podstawowych zasad ochrony godności ludzkiej zgodnie z europejskimi standardami. Ośrodek potrzebuje jednak silnego przywództwa dla koordynacji swoich prac, i zostało uzgodnione, że tę rolę będzie pełnił J. Utrat-Milecki. Jest on odpowiedzialny za koordynację polityki badawczej i koordynację dalszych programów Ośrodka, planowania nowych seminariów i konferencji i w tym zakresie ma bezpośrednie wsparcie ze strony Profesora Michaela Mangana i dr Jadwigi Królikowskiej. J. Utrat-Milecki jest też odpowiedzialny za rozwój personalny Ośrodka, to znaczy za zapraszanie nowych osób, przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych w celu wzmocnienia Ośrodka, a także za koordynację opracowania listy uczonych zapraszanych na konkretne seminaria i do projektów badawczych. J. Utrat-Milecki ma także gwarantować, że rozwój personalny Ośrodka nie będzie się odbywał pod żadną presją i w przypadku wątpliwości etycznych Kierownik będzie się konsultował z Profesorem Michaelem Manganem, Prof. Richardem Pringiem, dr Jadwigą Królikowską i Honorowym Patronem Ośrodka Profesor Genowefą Rejman.

J. Utrat-Milecki jest także odpowiedzialny za utrzymywanie akademickiego charakteru i niezależności Ośrodka, obowiązek, który obejmuje również zagadnienie ochrony finansowej niezależności od rządów i grup lobbystycznych. W przypadku wątpliwości kierownik może konsultować się z członkami Ośrodka i szczególnie skorzysta z rad Profesora Richarda Pringa. Dr Jadwiga Królikowska jest odpowiedzialna za organizację i bieżącą pracę Ośrodka, za jego dokumentację , w związanych z tymi zadaniami kwestiach konsultuje się z J. Utrat-Mileckim i Michaelem Manganem, a także odpowiednio, jeśli jest taka potrzeba, z innymi członkami Ośrodka. Dr Jadwiga Królikowska jest szczególnie odpowiedzialna za kwestie grantów na programy badawcze Ośrodka, ale również pozostali członkowie Ośrodka są zapraszani do wzięcia odpowiedzialności za programy i podejmowania starań w tym zakresie. Przewodnictwo J. Utrat-Mileckiego i ogólne zasady Ośrodka wynikają wyłącznie z ich akceptacji przez członków Ośrodka.

Lista członków, którzy uczestniczyli w pierwszym spotkaniu konsultantów Europejskiego Ośrodka Studiów Penologicznych w dniu 13 stycznia 2008 roku:
Profesor Janusz Danecki, prof. Halina Grzymała-Moszczyńska, dr Jadwiga Królikowska, prof. Ewa Nowicka, prof. Michael Mangan, prof. Richard Pring, prof. Genowefa Rejman (Honorowy Patron Ośrodka), dr hab. Jarosław Utrat-Milecki (w spotkaniu uczestniczył ponadto tłumacz i dr Tomasz Przesławski).

Opracował Jarosław Utrat-Milecki w dniu 29 kwietnia 2008 r. na podstawie materiałów zawartych w draft report rozesłanym z prośbą o wnoszenie uwag do konsultantów po spotkaniu w dniu 13 stycznia 2008 r. i z uwzględnieniem nadesłanych drobnych sprostowań formalnych tego wstępnego raportu.

Informuję jednocześnie, że zamierzamy jeszcze w tym roku kalendarzowym uruchomić stronę internetową , na której będziemy prezentować najważniejsze dokumenty i informacje dotyczące Europejskiego Ośrodka Studiów Penologicznych.

Podstawy i zasady

1

2

3

4

5

6

7

8

Powiązane