W polityce kryminalnej wysoko rozwiniętych państw europejskich zachodzą dynamiczne zmiany, a kierunek i charakter reform wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych pozostaje niejednoznaczny i jest przedmiotem sporów. Rozwija się prężnie nurt refleksji nastawionej na humanitarne reformy prawa karnego i polityki penitencjarnej. Jednak obecnie w kręgu kultury zachodniej nie można mówić o ogólnej tendencji do stopniowego cywilizowania kary kryminalnej czy ograniczenia jej stosowania. Byłaby to błędna diagnoza rzeczywistości. Tendencje przeciwne cywilizowaniu stosunków międzyludzkich znajdują dzisiaj wyraz w ustawodawstwach. Dzieje się tak pod wpływem niekontrolowanych zmian będących ubocznymi skutkami procesów globalizacji, którym towarzyszy rozwój niehumanitarnych nurtów myśli penologicznej. Konfrontacja różnych wizji kierunków przyszłego rozwoju społecznego ma więc również miejsce w penologii. Ten stan rzeczy doprowadził do ożywienia debaty penologicznej w krajach, w których procesy globalizacji i konfrontacji naukowej, ale i ideologicznej są najbardziej zaawansowane.