Z dniem 20 marca 2025 r. decyzją Dziekana powołana została w Instytucie Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji na podstawie jednogłośnej uchwały Rady Wydziału Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji  Katedra Prawnych i Społecznych Badań Integralnokulturowych, w ramach której funkcjonuje Europejski Ośrodek Studiów Penologicznych im prof. G. Rejman. 
Katedra została utworzona w miejsce Zakładu Prawnych i Społecznych Badań Integralnokulturowych powołanego w toku reform programowych IPSiR z inicjatywy Jarosława Utrat-Mileckiego we współpracy z Jadwigą Królikowską, uchwałą Senatu Uniwersytetu Warszawskiego z dnia 17 grudnia 2008 r. 
Drogę formalną do przekształcenia Zakładu w Katedrę otworzyło nadanie Jarosławowi Utrat-Mileckiemu tytułu profesora nauk społecznych w dyscyplinie nauk prawnych postanowieniem Prezydenta R.P. z 18 lutego 2025 r.
J. Utrat-Milecki, jako profesor kieruje tą jednostką od 2009 r. nominowany po raz pierwszy na stanowisko Profesora Uniwersytetu Warszawskiego decyzją Rektora Uniwersytetu Warszawskiego podjętą na podstawie uchwały Senatu Uniwersytetu Warszawskiego z 18 listopada 2009 r.